Toronto: Obeležena 100. godišnjica savezništva Kanađana i Srba

Svečanost obeležavanja 100. godišnjice potpisivanja primirja u Prvom svetskom ratu, pod nazivom „Kanadske medicinske misije u Srbiji i na Balkanskom frontu u Prvom svetskom ratu", održana je 7. novembra na Medicinskom fakultetu Toronto univerziteta, u organizaciji Generalnog konzulata RS u Torontu i „Srpske nacionalne akademije Kanade". U okviru svečanosti organizovano je tematsko predavanje i izložba ratnih fotografija.

Svečanosti su prisustvovali predstavnici kanadskih udruženja vojnih veterana, članovi konzularnog kora, predstavnici Eparhije kanadske SPC, ugledni članovi srpske dijaspore, profesori i studenti sa Toronto univerziteta, Jork univerziteta, Rajerson univerziteta i drugi gosti.

Generalni konzul Vasilije Petković je odao poštu i položio venac ispred spomen-ploče koju je, u čast članova kanadskog medicinskog korpusa koji su lečili srpske civile i vojnike, osamdesetih godina prošlog veka postavila „Srpska nacionalna akademija Kanade" u holu Medicinskog fakulteta Toronto univerziteta. Među kanadskim dobrovoljcima bio je i Lester Pirson, premijer Kanade od 1963-1968. i dobitnik Nobelove nagrade za mir 1957. godine za osnivanje vojnih mirovnih snaga UN.

Konzul Petković je ukazao na sponu koja istorijski povezuje srpski i kanadski narod i baca svetlo na učešće kanadskih dobrovoljaca u medicinskom korpusu na Solunskom frontu.

„Ove hrabre i humane žene i muškarci, kao i jedna od najznačajnijih kanadskih ličnosti, nekadašnji premijer Lester Pirson, na vojni poziv ili dobrovoljno, napustili su miran život u Kanadi da bi došli u ratom pogođenu Srbiju i zajedno sa ranjenicima, u oskudici hrane, lekova i medicinskih aparata, prolazili Albansku golgotu i učestvovali na Solunskom frontu. Neki, nažalost, nisu preživeli, poginuvši ili nastradavši od teških bolesti i zaraza, istih onih od kojih su lečili srpsku vojsku", rekao je konzul Petković.

Većina Kanađana, dodao je konzul, nije upoznata sa istorijskim podacima o velikoj humanosti svojih sugrađana i predaka u Srbiji za vreme Prvog svetskog rata, ali da Srbi u Srbiji i Kanadi, kao i država Srbija, nisu zaboravili njihovu ispruženu ruku i pomoć, onda kada je ona bila najpotrebnija.

Konzul je predstavio „Ramondu serbiku" ili "Ramondu Nataliju", govoreći o njenom istorijatu i značenju, kao simbolu preporoda i vaskrsnuća srpske vojske nakon natčovečanskih napora, Albanske golgote i proboja Solunskog fronta.

U ime „Srpske nacionalne akademije Kanade" profesor istorije Rajko Rej Radojević održao je iscrpno predavanje na temu srpskog učešća i doprinosa u Prvom svetskom ratu i učešća kanadskog medicinskog korpusa na Solunskom frontu. Izneo je istorijski dostupne i potvrđene podatke o imenima i biografijama kanadskih dobrovoljaca pre, tokom i posle rata.

Gosti su razgledali izložbu ratnih fotografija u svečanom holu Medicinskog fakulteta na kojima su prikazani srpski vojnici i ranjenici, proboj Solunskog fronta i slike kanadskih dobrovoljaca među kojima i kasnijeg premijera Pirsona. Svim posetiocima uručen je katalog sa kratkim osvrtom na održano predavanje i izložbu sa fotografijama, a VIP zvanicama poklonjena je knjiga na engleskom jeziku „Srbija 1914-1918, hrabri saveznik" i značka „Ramonda serbika".

Pored ploče zahvalnosti na Medicinskom fakultetu Toronto univerziteta, Srpska nacionalna akademija Kanade je, takođe, postavila i spomen-ploču u Muzeju srpskog lekarskog društva u Beogradu, na kojoj je na engleskom i francuskom jeziku napisano: „Kanađani, hvala vam".